-
۱۶۶۹
مسیر مطلب در پایگاه مرشدخان : مبانی امامین انقلاب درباره رسانه ← مبانی و راهبرد های مقام معظم رهبری مد ظله العالی ←پذیرش رسانه خودی و مخالفت با رسانه غیرخودی
ازآنجاییکه رسانهها ارتباط تنگاتنگی با زندگی روزمره افراد جامعه داشته و به سبب همین ارتباط نزدیک، تأثیرگذاری مهمی ـ چه در جهت مثبت و چه در جهت منفی ـ بر فرهنگ، اقتصاد، سیاست، اخلاق عمومی و در یک جمله، سبک زندگی جامعه خواهند داشت، اعمال وسواس در برخورد با رسانه امری طبیعی و ضروری به نظر میرسد.
از سوی دیگر، به دلیل تفاوت ماهوی نظام سلطه و نظام مقدس جمهوری اسلامی، رسانههای نظام سلطه و وابستگان رسانهای آن، در تلاشند تا سبک زندگی مردم کشور را مطابق میل خود تغییر دهند.
- «اینها (آمریکاییها) توانستهاند با کمک ابزارهای پیشرفته تبلیغاتی و ارتباطاتی ـ با همین تلویزیون، با همین هنر، با همین هالیوود، با همین بازیهای اینترنتی و رایانهای، با همین ارتباطات سریع در دنیا ـ سر بشریت را کلاه بگذارند. ادعای تمدن میکنند اما، تمدن ندارند؛ واقعاً وحشی محض هستند.»[1]
این خصیصه خطرناک رسانههای غیرخودی زمانی خطرناکتر میشود که بدانیم جاده رسانهای رسانههای غیر خودی، برخلاف نظر بسیاری، جادهای دو طرفه نیست؛ بلکه یک طرفه است.
- «امروز جاده رسانهای و ارتباطات، یک جاده دوجانبه و چندجانبه نیست؛ یک جاده یکطرفه است؛ یعنی باید گفت آنچه را که صاحبان قدرت رسانهای و امپراتوری رسانهای میپسندند، با استفاده از علم و فناوری پیشرفته، به زوایای دنیا منتشر و منعکس میکنند.»[2]
از این رو، پذیرش رسانه خودی و مخالفت با رسانههای غیر خودی واضح و بدیهی است. مقام معظم رهبری بارها مخالفت خود را با رسانههای غیرخودی ابراز کردهاند.
- «عوامل استکبار، امروز فیلم بد درست میکنند، نوار بد درست میکنند، حرفهای بد درست میکنند، شعر بد میگویند، داستان بد مینویسند و این همه را، در داخل کشور، بین نوجوانان، جوانان و مردم عادّی پخش و منتشر میکنند و یا از طریق ماهواره، رواج میدهند. این مورد اخیر - ماهواره - واقعاً گنداب فسادی است که تیرهای زهرآگین خود را به سمت ملتها و کشورها هدفگیری میکند. بحمداللَّه سال گذشته، مجلس شورای اسلامی، با حسن فهم قضیه، ماهواره را ممنوع کرد.»[3]
همچنین ایشان علاوه بر ابراز مخالفت، رسانههای خودی را به مقابله با این جریان رسانهای فرا میخوانند. برخی از بیانات معظم له در این زمینه بدین شرح است:
- «صداوسیما، باید استقلال فکری و عملی ملت ایران، نظام جمهوری اسلامی و اصل «نه شرقی و نه غربی» را با ارائه فرهنگ و اندیشه و هنر خودی و اصیل و غنی، ترویج و تحکیم کند و در برابر فرهنگ و هنر و اندیشه تحمیلی و بیگانه، حالت تهاجمی داشته باشد و باید با انتخاب بهترین شیوهها و بلیغترین زبانها، غبار غربت و انزوا را از چهره مفاهیم عمیق اسلام و حقایق درخشانِ قرآن بسترد و ارمغانی را که ملتهای مسلمان در سراسر جهان، از نظام جمهوری اسلامی انتظار میبرند؛ در دسترس آنان قرار دهد.»[4]
- «صداوسیما قرارگاه مقدم و فعال مقابله با جنگ نرم است و مدیران و کارکنان رسانه ملی، سرداران و سربازان این جنگ نرم هستند.»[5]
- «ما یک مأموریتِ محوری برای رسانه ملی قائل هستیم، که الزاماتی دارد و این مأموریت ملی اهداف کلانی را هم با خودش همراه دارد. به نظر ما آن مأموریتِ محوری عبارت است از مدیریت و هدایت فکر، فرهنگ، روحیه، اخلاقِ رفتاری جامعه، جهتدهی به فکر و فرهنگ عمومی، آسیب زدایی از فکر و فرهنگ و اخلاق جامعه، تشویق به پیشرفت ـ یعنی روحیه دادن ـ و زدودن احساس عقبماندگی.»[6]
با دقت در سخنان مقام معظم رهبری این نکته قابل استنباط است که رسانههای غیرخودی به دودسته تقسیم میشوند: یکی، رسانه غیرخودی خارجی و دیگری، رسانه غیرخودی داخلی. درواقع، میتوان رسانه غیرخودی داخلی را سنگر و پایگاه رسانه غیرخودی خارجی به شمار آورد.
- «بدانید این توطئه که شما بخواهید بهوسیله رادیوهایتان در ایران اسلامی، همان برنامههایی را که در اروپای شرقی و در بعضی از کشورهای دیگر به وجود آوردید، به وجود بیاورید، این نشدنی است؛ این خیال خامی است... بعضی از این مطبوعاتی که امروز [در داخل] هستند، پایگاههای دشمناند؛ همان کاری را میکنند که رادیو و تلویزیونهای بی.بی.سی و امریکا و رژیم صهیونیستی میخواهند بکنند.»[7]
بنابراین، تشخیص رسانههای خودی از غیرخودی و جلوگیری از فعالیت رسانههای غیرخودی امری لازم و ضروری است.
- «برادران عزیز، خواهران عزیز! در مسئلهٔ فرهنگ، بنده احساس یک ولنگاری میکنم؛ در دستگاههای فرهنگی -اعم از دستگاههای دولتی و غیر دولتی- یک نوع ولنگاری و بیاهتمامی در امر فرهنگ وجود دارد؛ چه در تولیدِ کالایِ فرهنگیِ مفید که کوتاهی میکنیم، چه در جلوگیری از تولید کالای فرهنگی مضر که کوتاهی میکنیم. اهمّیّت کالای فرهنگی از کالای مصرفی جسمانی کمتر نیست، بیشتر است. فرض کنید مرتّب تکرار بکنند که مثلاً فلانجور پفک مضر است، نخورید؛ حالا مگر ضررش چقدر است، چهجور ضرری است، چه میزان ضرر دارد، برای چند درصد از مردم ضرر دارد؟ این را دائماً میگویند، امّا ضرر فلانجور فیلم یا فلانجور کتاب یا فلانجور بازی رایانهای یا امثال اینها را کسی جرئت نمیکند بگوید که نبادا متّهم بشوند به اینکه جلوی آزادی اطّلاعات و جریان آزاد اطّلاعات را گرفتهاند. آنهایی که اساس این حرفها هستند، خودشان بیشتر از ما در این مسائل سختگیری میکنند؛ این را باور کنید. حالا آزادترین مناطق دنیا از لحاظ اطّلاعات، مثلاً فرض کنید دولتهای غربیاند، ازجمله آمریکا؛ از خبرهای دقیق و روشنی که از آمریکا میرسد در کنترل اطّلاعات افراد و انگشت گذاشتن روی آن چیزهایی که دستگاه روی آنها حسّاس است، انسان واقعاً تعجّب میکند؛ ما یکدهم آنها کنترل اطّلاعاتی نداریم و نمیکنیم. بمجرّد اینکه [در اینجا] یک فیلمی را ممنوع کردند یا فرض کنید که یک جریان رایانهای را مثلاً محدود کردند یا ممنوع کردند، فوراً آنها سروصدا بلند میکنند، ما هم باورمان میآید؛ ما هم باور میکنیم که واقعاً کار خطایی کردهایم. نه آقا، باید مراقبت کرد! وظیفهٔ ما تولید کالای فرهنگی مفید و جلوگیری از کالای فرهنگیِ مضر است. بنده در این زمینه احساس یک ولنگاریای میکنم؛ باید این را شماها در نظر داشته باشید و اهمّیّت بدهید.»[8]
با توجه به بیانات مقام معظم رهبری درباره رسانههای خودی و غیرخودی، میتوان گفت که برخی از ویژگیهای رسانههای غیرخودی عبارتاند از:
- اجرای برنامههای همسو با مبانی و خواستههای آمریکا و استکبار جهانی؛
- پایگاه رسانههای غربی بودن در تحقق اهداف برنامهریزیشده آنان؛
- دارای سیاست فریب جوامع در لباس تمدن با تولید کالاها و ابزارهای تبلیغاتی و ارتباطاتی از قبیل بازیهای رایانهای و...؛
- یکطرفه بودن جاده رسانهای و ارتباطاتی جهت القای هر آنچه خودشان میپسندند و خلع کردن مخاطب از بروز هرگونه واکنشی در مقابل این القائات.
همچنین رسانههای خودی در مواجهه با این رسانهها موظفند این موارد را رعایت کنند:
- استقلال فکری و عملی داشتن رسانههای خودی با تکیه بر قاعده «نه شرقی و نه غربی؛ جمهوری اسلامی»؛
- ترویج فرهنگ اصیل و غنی خود و مقابله با فرهنگهای بیریشه و تحمیلی بیگانه؛
- زدودن غبار غربت و انزوا از چهره مفاهیم عمیق و حقایق درخشان اسلام و انقلاب با بهترین شیوهها و بلیغترین زبانها؛
- مدیریت و هدایت فکر، فرهنگ، روحیه، اخلاقِ رفتاری جامعه، جهتدهی به فکر و فرهنگ عمومی، آسیب زدایی از فکر و فرهنگ و اخلاق جامعه، تشویق به پیشرفت و زدودن احساس عقبماندگی؛
- خود را قرارگاه خط مقدم مقابله با جنگ نرم بدانند؛
- قرار گرفتن مدیران و کارمندان رسانههای خودی جزء سرداران و سربازان جنگ نرم؛
[1]. بیانات در دیدار علما و روحانیون استان همدان، ص 74. (15/ 04/ 1383)
[2]. بیانات در دیدار مدیران و برنامهسازان رسانهای کشورهای مختلف، ص 40. (26/ 02/ 1385)
[3]. بیانات در دیدار روحانیون و مبلغان اسلامی، 1375.2.26.
[4]. حسینی خامنهای، علی، مکتوبات (مجموع بیانات، خطبهها و مصاحبهها)[نرمافزار]، 24 جلدی، حکم انتصاب آقای محمد هاشمی به سمت ریاست سازمان صدا و سیما، ص 87. (02/06/1368)
[5]. بیانات، دیدار رئیس و مدیران سازمان صدا و سیما با رهبر انقلاب. (20/07/1394)
[6]. بیانات در دیدار رئیس و مدیران سازمان صدا و سیما، ص 42. (11/09/1383)
[7]. بیانات در دیدار جوانان در مصلای بزرگ تهران، ص 24. (18/10/ 1377)
[8]. بیانات در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، 1395.3.16.