چگونه فعالیت در سرویس‌های وابسته به دشمن موجب تقویت اقتصادی آنان می‌شود؟

یکی از زمینه‌های اجتماعی که دست‌آویز گسترش گناه می‌گردد، اعانت و کمک به ظلم است چرا که پشتیبانی از ظالم و گناهکار در راستای گناهش، او را نیرومندتر و گستاخ‌تر کرده و بر توسعه گناه و پیدایش گناهان دیگر کمک می‌کند. فرعون‌ها و همه حکومت‌های طاغوت به‌واسطه یاری و پشتیبانی افراد زبون و فرصت‌طلب نیرومند شده و بر ظلم و ستم خود افزوده‌اند.

قرآن کریم در سوره مائده با تأکید بر لزوم تعاون و همکاری در کارهای نیک، از پشتیبانی و کمک به افراد ظالم نهی نموده است و همکاری با ستمگران را مایه داخل شدن در آتش دوزخ دانسته است.^[1]

اگر این اصل در اجتماعات اسلامی زنده شود و مردم بدون در نظر گرفتن مناسبات شخصی و نژادی و خویشاوندی با کسانی که در کارهای مثبت و سازنده گام بر می‌دارند، همکاری کنند و از پشتیبانی و تقویت افراد ستمگر در هر گروه و طبقه‌ای که باشند، خودداری نمایند، بسیاری از نابسامانی‌های اجتماعی سامان می‌یابد.

رسول خداصلی الله علیه و آله و سلم می‌فرماید:

إِذَا کانَ یوْمُ الْقِیامَةِ نَادَی مُنَادٍ أَینَ الظَّلَمَةُ وَ أَعْوَانُهُمْ وَ مَنْ لَاقَ  لَهُمْ دَوَاةً وَ رَبَطَ کیساً أَوْ مَدَّ لَهُمْ مرة [مَدَّةَ] قَلَمٍ فَاحْشُرُوهُمْ مَعَهُمْ؛^[2] «چون روز قیامت شود، ندا دهنده‌ای ندا می‌دهد: «کجایند ستمگران و یاران آن‌ها؟ هر کسی که دواتی برای آنان لیقه^[3] کرده، یا سرِ کیسه‌ای را برای آنان بسته، یا قلمی برای آنان در مرکب فرو برده است، اینان را نیز با ستمگران محشور کنید».‌

در فقه اسلامی نیز پاره‌ای از معاملات و قراردادهای تجاری که جنبه کمک به گناه دارد، همانند فروختن انگور به کارخانه‌های شراب سازی و یا فروختن اسلحه به دشمنان حق و عدالت و یا اجاره دادن محل کسب و کار برای داد و ستدهای گناه آلوده و اعمال خلاف شرع تحریم گردیده است.^[4]

گرچه در آموزه‌های اسلامی سخنان پرشماری پیرامون کیفر کمک به ظالم و نمودهای مختلف آن در جامعه مطرح شده است، اما در این جایگاه تنها به این مهم می‌پردازیم که حضور و فعالیت در سرویس‌های متعلق به دشمن، نمود حمایت و پشتیبانی اقتصادی از طاغوت و دشمنان اسلام است.

با توجه به مطالب فوق، پرسشی که مطرح می‌شود آنکه چگونه فعالیت در سرویس‌های وابسته به دشمن موجب تقویت اقتصادی آنان می‌شود؟

پاسخ آنکه:

پایه کسب درآمد توسط نرم‌افزارهای مختلف در فضای مجازی، تعداد کاربران آن نرم‌افزار است؛ به عبارت دیگر، تعداد کاربران یک نرم‌افزار (اعم از شبکه اجتماعی، موتور جستجو، ایمیل، سیستم عامل، ضد بدافزار، فیلترشکن و ...) تعیین کننده قدرت اقتصادی آن نرم‌افزار است؛ زیرا هرچه تعداد کاربران بیشتر باشد، محتوای بیشتری تبادل می‌شود، اطلاعات بیشتری جمع‌آوری می‌گردد، رصد جامع‌تری ممکن می‌شود، برنامه‌ریزی‌ها بر مبنای اطلاعات جمع‌آوری شده، دقیق‌تر می‌گردد و در مجموع از جهات مختلف موجب تقویت مالک و گرداننده نرم‌افزار می‌شود. بر این اساس، هر چه تعداد کاربران بیشتر باشد، نرم‌افزار در بعد اقتصادی از جهات زیر تقویت می‌شود:

1. ارزش سهام در بازار بورس
2. درآمد بابت مصرف ترافیک
3. درآمد بابت تبلیغات
4. فروش برخی محصولات دیجیتال
5. فروش محصولات فرهنگی مانند آهنگ و بازی
6. دریافت وجه بابت بخشی از خدمات
7. فروش اطلاعات

به همین خاطر شرکت‌هایی همچون آمازون، اپل، گوگل، سامسونگ فیس‌بوک، ای تی اند تی، مایکروسافت^[5] و ورایزون، به دلیل آنکه بیشترین کاربران جهان در فضای مجازی را به خود اختصاص داده‌اند، در لیست ارزشمندترین شرکت‌های جهان قرار دارند و مالکان آن‌ها نیز در صدر ثروتمندترین افراد جهان قرار گرفته‌اند.

در لیست ثروتمندترین افراد جهان جف بیزوس مدیرعامل آمازون با 112 میلیارد دلار رتبه اول، بیل گیتس از مایکروسافت با 90 میلیارد دلار رتبه دوم، مارک زاکربرگ از فیس‌بوک با 71 میلیارد دلار رتبه پنجم و لری الیسون از اوراکل با 58.5 میلیارد دلار رتبه 10 را به خود اختصاص داده‌اند.[6] میزان کسب سود حاصل از فعالیت کاربران به اندازه‌ای است که نفتالی بنت وزیر اقتصاد رژیم صهیونیستی وایبر را بهترین پاسخ به تحریم اسرائیل معرفی می‌کند.^[7]

از این رو توجه به فتوای مقام معظم رهبری در بُعد اقتصادی فضای مجازی لازم و ضروری است. مطابق با مبانی مقام معظم رهبری و در پاسخ به این پرسش که «آیا نرم‌افزارها هم به‌مثابه کالا هستند و حکم خرید کالای ایرانی در اینجا هم وجود دارد؟»، چنین آمده است:

«حکم خرید کالای دشمنان که به نحوی کمک به آن‌ها محسوب می‌شود تحت عنوان «اعانه ظالم» شامل اینجا نیز می‌شود؛ یعنی ما با خریداری یک نرم‌افزار، خدماتی به آن‌ها برسانیم یا به نحوی از این نرم‌افزارها استفاده کنیم که سودش به جیب آن‌ها برود، مثل برخی برنامه‌ها که اصل ورود به آن‌ها و تعداد استفاده‌کنندگان از آن‌ها برای صاحبش مفید است، همین ورود به برنامه هم حرام می‌شود؛ بنابراین فرقی نمی‌کند که این کالا سخت‌افزار باشد یا نرم‌افزار و این توصیه‌‌ای که گفته‌اند اگر کالایی مشابه داخلی دارد، از کالای خارجی استفاده نکنید، شامل نرم‌افزارها هم می‌شود و باید از نرم‌افزار داخلی استفاده کنید».[8]

اما پرسشی دیگری که مطرح می‌شود آنکه اگر استفاده از سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای و شبکه‌های مجازی خارجی به اقتصاد آنان کمک کرده و پشتیبانی از ظالم محسوب می‌شود، پس استفاده از اینترنت جهانی چه حکمی دارد؟ پاسخ آن است فتوای مقام معظم رهبری مربوط به زمانی است که جایگزین داخلی برای یک سرویس خارجی داشته باشیم؛ اما از آنجایی که راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات، با سهل‌انگاری مواجه شده و تنها راه دسترسی به اطلاعات ملی و بین‌المللی استفاده از اینترنت جهانی است، استفاده از اینترنت فعلی، از باب ضرورت بلا اشکال است.

بنابر این هر فرد مسلمان برای استفاده از برنامه‌ها و نرم‌افزارهای متعلق به دشمن، مناسب است این سؤال را از خود بپرسد که آیا استفاده از این‌گونه برنامه‌ها و نرم‌افزارها که دشمنان را به خواسته‌هایشان نزدیک کرده و به نقشه‌هایشان جامه عمل می‌پوشاند، کمک به ظالم محسوب نمی‌شود؟ آیا حضور در این نرم‌افزارها موجب تأیید گردانندگان نشده و آنان را در ادامه فعالیت‌هایشان استوارتر نمی‌کند؟

مقام معظم رهبری می‌فرمایند: «هر قدمی که کسی برای تقویت طاغوت بردارد، در جبهه طاغوت قرار می‌گیرد».^[9]

 

---

[1]. مائده: 2.

[2]. شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 260.

[3]. لیقه در لغت عرب به پارچه یا پنبه ابریشمی می‌گویند که در دوات می‌گذارند تا مرکب را به خود جذب کند و از ریزش آن جلوگیری نماید.

[4]. البته این احکام، شرائطی دارد که در کتب فقهی و توضیح المسائل مراجع تقلید بیان شده است.

[5]. درآمد بیل گیتس (Bill Gates) رئیس و مؤسس شرکت مایکروسافت در هر ثانیه معادل 250 دلار است یعنی درآمد این شرکت در هر 4 ثانیه، بیش از یکصد میلیون تومان برآورد می‌شود.

 https://www.agkcorretora.com.br/noticia/149/2014-09-05/curiosidades-sobre-dinheiro-bill-gates.

[6]. https://www.forbes.com/billionaires/list/#version:static.

[7]. http://www.rajanews.com/news/.191047

[8]. http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=29126.

[9]. http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=33011&p=.2