تاریخچه شبکه ملی اطلاعات در ایران

منظور از تاریخچه، پیشینه طرح موضوع شبکه ملی اطلاعات در داخل کشور است نه این‌که، مراد تاریخچه جهانی آن باشد. به همین منظور، به تاریخچه مختصری از شبکه ارتباطی ملی ایران اشاره می‌شود.

در اواخر سال ۱۳۸۴ بحث شبکه ملی اینترنت[1] در کشور مطرح و مهم‌ترین دلیل پیاده‌سازی این شبکه در آن سال کاهش وابستگی به شبکه جهانی اینترنت اعلام شد.

در اسفند سال ۱۳۸۴، بر اساس تصمیم هیئت دولت مقرر شد شبکه ملی طی سه سال به بهره‌برداری برسد و طراحی‌های کلی شبکه نیز، انجام شود.

در سال ۱۳۸۵ قرار شد پروژه اینترنت ملی در مرکز تحقیقات مخابرات ایران انجام شود.

در سال ۱۳۸۶ نیز همین موضوع تکرار شد و این بار برنامه‌های عملیاتی راه‌اندازی و بهره‌برداری اینترنت ملی در سال‌های ۸۶ تا ۸۸ در هیئت‌وزیران تصویب شد.

با توجه به الزامات سند چشم‌انداز بیست‌ساله در سال ۱۳۸۹ موضوع شبکه ملی اینترنت بانام جدید شبکه ملی اطلاعات به‌صورت جدی‌تر مطرح شد به‌طوری‌که کلیات موضوع در ماده ۴۶ برنامه پنجم توسعه به شرح زیر اختصاری مطرح شد:

هدف

بسط خدمات دولت الکترونیک، صنعت فناوری اطلاعات، سواد اطلاعاتی و افزایش بهره‌وری در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی.

تکالیف وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات

بر اساس بند الف از ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه، ایجاد و توسعه شبکه ملی اطلاعات و مراکز داده داخلی امن و پایدار با پهنای باند مناسب با رعایت موازین شرعی و امنیتی و با استفاده از توان و ظرفیت بخش‌های عمومی غیردولتی، خصوصی و تعاونی، امکان دسترسی پرسرعت مبتنی بر توافق‌نامه سطح خدمات موردنظر است. در این زمینه سه شاخص اصلی عبارت از اتصال کلیه کسب‌وکارها و ۶۰% مردم به شبکه ملی اطلاعات و اینترنت، کسب رتبه دوم در کلیه شاخص‌های فاوا در منطقه و سهم ۲% صنعت فناوری اطلاعات از تولید ناخالص داخلی است.

تکالیف دیگر دستگاه‌های اجرائی بر اساس بند ب از ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه

اتصال به شبکه ملی اطلاعات، توسعه و تکمیل پایگاه‌های اطلاعاتی، تبادل و به اشتراک‌گذاری رایگان اطلاعات و تأمین امنیت آن، انجام استعلامات و ارائه خدمات الکترونیکی بر بستر آن.[2]

---

[1]. عبارت «شبکه ملی اینترنت» اسم اولیه شبکه ملی اطلاعات بوده که به علت نواقصی که در مفهوم این عبارت وجود داشت، به عبارت «شبکه ملی اطلاعات» تغییر پیدا کرد. بنابراین، عبارت صحیح، شبکه ملی اطلاعات می‌باشد.

[2]. ر.ک: سایت مرکز ملی فضای مجازی: www.majazi.ir، «شبکه ملی اطلاعات»، 1395 ش.