محتوا

محتوا

کاربر با مراجعه به هر یک از قالب‌های ارائهٔ محتوا، با محتواهای گوناگونی مواجه می‌شود که هم شامل مطالب مفید و سازنده است و هم مطالب غیرمفید و نامناسب.

غالب محتوای منتشره و نحوهٔ استفاده از فضای مجازی به دلیل سیاست‌گذاری حاکمان، نامناسب و غیرمفید است.

به‌هرتقدیر، محتواهای مذکور (اعم از مناسب و نامناسب) به دو صورت به مخاطب القا می‌شوند؛ مستقیم و غیرمستقیم.

1- ارائه مفاهیم به‌صورت مستقیم

محتوای مستقیم شامل کلیهٔ مطالبی می‌شود که به‌صورت واضح و بدون کم‌ترین لفافه‌ای به کاربر القا می‌گردد. مهم‌ترین و بیش‌ترین مفاهیمی که به‌صورت مستقیم و باارادهٔ قبلی توسط حاکمیت فضای مجازی به مخاطبان القا می‌شود، عبارت‌اند از:

تضعیف باورهای اعتقادی مانند نمایش امکان کشتن خدا (العیاذ بالله)، کشتن فرشتهٔ مرگ، رفتن به جهنم و بازگشت از آن و...، ترویج گستردهٔ ادیان و فرقه‌های انحرافی مانند هندوئیسم، فراماسونری، کابالیسم، شیطان‌پرستی و...، ترویج خشونت، آزار و اذیت، آموزش قتل نزدیکان ازجمله والدین و همکاران، آموزش قتل و کشتار عمومی، گروگان‌گیری، شکنجه، ترور، سرقت، اغتشاش و بر هم زدن نظم جامعه، قاچاق انسان، کودتا و براندازی، ترویج و آموزش خودکشی، اسلام، ایران و شیعه هراسی، مبارزه علیه امام زمان، ایجاد انحراف فکری در مسائل آخرالزمان، آموزش و ترویج بسیار گستردهٔ سبک زندگی غیرتوحیدی در مواردی مانند خوراک، پوشاک، اخلاق، مسکن، معماری و...، روابط و تعامل نامشروع با دیگران، کسب‌وکار حرام، مراسم ازدواج و دعا، میهمانی و...، ترویج برهنگی و بی‌حیایی، خود ارضایی، روابط جنسی خارج از چارچوب شرع (هم‌جنس‌بازی، ارتباط نامشروع چه با محارم و چه غیر محارم و بی‌عفتی محض)، ترویج و عادی‌سازی خیانت، بی‌غیرتی، آموزش رقص، ترویج شرب خمر، آموزش و ترویج قماربازی، نمادگرایی، ترویج داروینیسم، ترویج و عادی‌سازی مصرف مواد مخدر، توهم گرایی، ترویج جادوگری، تخریب مناسبات انسان و طبیعت جهت ارضای نیازهای مشروع و نامشروع بشری، ترویج فردگرایی و زندگی مجردی، ترویج ارتباط با جنیان، ترویج حرام‌خواری، القای دروغ‌گو بودن حاکمان دینی و... .

2- ارائه مفاهیم به‌صورت غیرمستقیم

این نوع محتوا، شامل مطالبی می‌شود که به‌صورت مستقیم به کاربر القا نمی‌شود؛ اما با استفاده از ترفندهای گوناگون رسانه‌ای و سیاست‌های خاص حاکمیت، مفاهیمی به ذهن کاربر انتقال می‌یابد که می‌تواند وی را در تصمیم‌گیری‌ها دچار انحراف کرده و زمینهٔ خروج وی را از صراط مستقیم مهیا نماید.

برخی از مهم‌ترین مواردی که به‌صورت غیرمستقیم به کاربران تفهیم می‌شود، عبارت‌اند از: زندگی بدون خدا و نفی توحید، سلطهٔ شیطان، جادوگران و جنیان بر جهان، نفی امامت و ولایت، نفی قیامت، بی‌اهمیتی ادیان الهی، بی‌معنا بودن خانواده، پوچ بودن زندگی، مادی‌گرایی، مصرف‌گرایی، خصوصاً در بعد مصرف رسانه‌ای، تجمل‌گرایی، آزادی بدون محدودیت انسان، استبداد حاکمیت دینی، نبود آزادی، خصوصاً آزادی بیان در دین مبین اسلام و جمهوری اسلامی ایران، خرافه گرایی، زندگی با حیوانات به‌جای زندگی با انسان‌ها، فمینیسم و... .

در مباحث مربوط به آسیب‌شناسی و یا ارائهٔ راهکار در مورد فضای مجازی، همیشه با این ایراد بزرگ مواجه بوده‌ایم که کارشناسان، تنها به برخی از تارها و لایه‌های فضای مجازی پرداخته‌اند، نه به عناصر اصلی. ازاین‌رو، هم در آسیب‌شناسی و هم در ارائهٔ راهکار، دچار خطا شده‌اند. حاکمیت، علم و فناوری، فرهنگ تولید و توزیع، کاربران و شبکه‌سازی، از دیدگاه کارشناسان فضای مجازی مورد غفلت واقع شد، درحالی‌که آنچه بیش از هر چیز دیگری در حال ضربه زدن به کشورمان در فضای مجازی است، نقصان در این موارد هست. در حقیقت آب از چشمه گل‌آلود است و برخی همچنان به فکر نصب دستگاه تصفیهٔ آب برای مصرف‌کننده‌اند و برخی نیز می‌گویند که اساساً نیازی به دستگاه تصفیه نیست! این‌گونه است که یا بار و زحمت تصفیهٔ محتوای ناسالم را به دوش کاربران می‌گذارند و یا با نفی ضرورت نصب دستگاه تصفیه، کاربران را بیمار و گرفتار آسیب‌های فراوان جو فعلی فضای مجازی می‌کنند.[1]

قالب ارائهٔ محتوا^[2]

تمامی محتواهای فضای مجازی دریکی از این قالب‌ها به کاربران ارائه می‌شود: تصاویر ثابت، تصاویر متحرک، صوت و متن.

البته هر یک از قالب‌ها خود زیرمجموعه‌هایی دارند که به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود:

تصاویر ثابت: اینفوگرافی، نقاشی، عکس، کاریکاتور، ترول و...؛

تصاویر متحرک: پویانمایی، فیلم و سریال، بازی ویدئویی و...؛

صوت: موسیقی، سخنرانی، گفتگو و...؛

متن: خبری، علمی، ادبی، سرگرمی، مبتذل و... .

 

---

[1]. ر.ک: کهوند، محمد، پیشین، ص 111 ـ 73.

[2]. آنچه در مسئله قالب ارائه محتوا و در این قسمت بیش‌تر مورد نظر است، جنبه ساختاری و ویژگی‌های مرتبط با آن است، نه مسائل فنی. مسئله فنی قالب ارائه محتوا در قسمت زیرساخت‌های نرم افزاری قرار می‌گیرد.